Hoewel de astronauten in het ISS leven op Greenwich Mean Time, vlogen zij maar afgelopen nacht over maar liefst 15 tijdzones. Zo vierden zij eigenlijk 15 keer dat het nieuwe jaar begon. Laten we eens kijken wat dat nieuwe jaar ons eigenlijk te bieden heeft op ruimtevaartgebied. Er staan namelijk een paar mooie dingen op de planning.
Januari: SpaceX probeert raket te landen
SpaceX verbaast ons al jaren met de meest waanzinnige en bizarre trucjes, maar dit jaar zien we het huzarenstukje van al dat harde werk. Het bedrijf van multimiljardair Elon Musk wil namelijk een Falcon 9-raket terug op aarde laten landen. Nadat het is gelanceerd. Op een mobiel platform. In zee. Nog nooit is zo’n complexe operatie uitgevoerd, en als het werkt verandert SpaceX de lanceerwereld voorgoed. Het zou namelijk betekenen dat de eerste trap van de Falcon-raket opnieuw te gebruiken is, wat de kosten van een lancering tot wel 80% goedkoper kan maken.
Het bedrijf heeft een drijvend mobiel platform gebouwd. Dat moet varen op de plek waar de rakettrap normaal gesproken in zee zou vallen. Via de gecontroleerde landing moet de raket op het platform terecht komen, waarna het weer terug wordt gebracht op aarde. De missie vindt al eind januari plaats, maar zelfs als het mislukt (waar SpaceX ernstig rekening mee houdt) dan volgen er nog genoeg andere kansen dit jaar. 2015 wordt sowieso het jaar van SpaceX.
Februari: ESA lanceert mini-ruimtevliegtuig
Eigenlijk zou het al in november 2014 moeten gebeuren, maar ESA heeft de lancering van zijn Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) tot dit jaar uitgesteld. De IXV is een experimenteel Europees ruimtescheepje dat net als de Space Shuttle weer als een vliegtuig moet landen op aarde. De eerste testvlucht is vooral bedoeld om te kijken of het voertuig een terugkeer door de dampkring kan overleven. Uiteindelijk moet het ruimteschip vrachten naar het ISS kunnen brengen, en belangrijker nog, die ook terug naar aarde brengen.
Maart: Astro- en kosmonaut beginnen ISS-missie van een jaar
Missies naar het International Space Station duren normaal gesproken een half jaar – het huidige record in het ISS staat nu op naam van onze eigen André Kuipers die 193 dagen in het station verbleef. Dit jaar wordt dat record echter verbroken, en flink ook. In maart vliegen kosmonau Mikhail Korniyenko en NASA-astronaut Scott Kelly naar het station als deel van Expeditie 43. Zij zullen een vol jaar in het ruimtestation wonen.
Met die lange missie wil NASA de effecten van langdurige ruimtereizen meten. Dat is nodig als het ruimteagentschap in de toekomst naar Mars wil. Die reis duurt zeker 7 maanden – en dan moet je nog terug ook. Om te weten wat gewichtloosheid in een krappe ruimte met je doet, zowel fysiek als psychologisch, is dus broodnodige kennis.
Overigens is het niet de langste missie ooit. Die staat nu op naam van de Rus Valeria Polyakov, die in 1988 maar liefst 437 dagen in het Mir-station verbleef.
April: Asteroïdejager Dawn komt aan bij Ceres
Wat doe je als je als sonde een asteroide helemaal hebt verkend? Dan ga je door naar de volgende! De NASA-sonde Dawn heeft tot 2012 de asteroide Vesta onderzocht, maar in plaats van de missie te beëindigen besloot NASA die juist te verlengen. Dawn werd naar een nabijgelegen asteroide gestuurd, genaamd Ceres. Daar komt de sonde in april dit jaar aan. Dawn gaat Ceres onderzoeken voor tekenen van geologische of vulkanische activiteit en mogelijk waterijs. Uniek aan de missie is vooral dat Dawn gaat asteroide-hoppen, wat nog nooit eerder is geprobeerd. De sonde ligt echter keurig op schema, dus gaan we ook daar iets moois van zien.
April: 25e verjaardag van Hubble
De Hubble-telescoop werd op 24 april 1990 gelanceerd. Dat betekent dat ‘s werelds bekendste ruimtetelescoop dit jaar 25 jaar oud wordt. Sinds de lancering, aan boord van Space Shuttle Discovery, heeft de sterrenkijker al 2 reparaties moeten ondergaan, maar het bakbeest gaat tot op de dag van vandaag nog steeds door en leert ons nog dagelijks veel over het heelal. Daar mogen we best even bij stilstaan.
Juli: New Horizons komt aan bij Pluto
Misschien wel het spannendste verhaal is dat van New Horizons. Dat gaat ons in juli voor het eerst in de geschiedenis een gedetailleerd kijkje laten nemen bij Pluto. De sonde is al sinds 2006 op weg naar het verste eind van ons zonnestelsel, en is onlangs wakker geworden uit een lange winterslaap.
Tijdens zijn missie vliegt New Horizons op een afstand van ‘slechts’ 14,000 kilometer van Pluto af. Daardoor zullen we voor het eerst in de geschiedenis een goed beeld krijgen van de mysterieuze dwergplaneet. Tijdens de missie gaat New Horizons ook op onderzoek naar Pluto’s maan Charon, en zal de sonde na afloop verder de Kuiper-gordel in vliegen voor meer onderzoek.
Juli: ESA lanceert zwaartekrachtsgolf-metende Pathfinder-missie
Europa lanceert ‘ergens dit jaar’ een nieuwe sonde genaamd LISA Pathfinder. Dat is een demonstratiemissie waarmee een paar cruciale instrumenten worden getest die uiteindelijk op de ESA-telescoop LISA (Laser Interferometer Space Antenna) moet vliegen. LISA is een sonde die op zoek gaat naar het bewijs van zwaartekrachtsgolven.
Ergens dit jaar: Gaan we eindelijk goedkope ruimtevluchtjes zien?
We worden al jaren lekker gemaakt met het vooruitzicht van ‘betaalbare’ ruimtereisjes, maar tot nu toe kwam er maar weinig terecht van de commerciële paraboolvluchtjes van Virgin Galactic en XCOR. Toch beloven die bedrijven ons dat 2015 hét jaar wordt dat we voor relatief weinig geld de ruimte in kunnen gaan – al is het maar afwachten hoe dat gaat sinds het desastreuze ongeluk van Virgin.
XCOR belooft dat de eerste passagiers ‘begin dit jaar’ in de Lynx kunnen stappen. Is zijn echter nog maar amper testvluchten gemaakt met het vliegtuigje, dus hebben we er een hard hoofd in dat de eerste lancering voor de zomer plaatsvindt. Maar we worden hierin graag terecht gewezen…
Tags : achtergrond, astronomie, Ceres, Charon, Commerciele ruimtevaart, Dawn, ESA, Expeditie 43, Falcon 9, Hubble, ISS, IXV, landingsplatform, LISA, LISA Pathfinder, Lynx, Mikhail Korniyenko, new horizons, paraboolvluchten, pluto, ruimtevaart, Scott Kelly, SpaceX, Vesta, Virgin Galactic, XCOR
