De Olympische Fakkel werd vorige week met veel bombarie naar het International Space Station gebracht. De vlam blijft daar tot zondag en keert dan weer huiswaarts. Ondanks de verbroederende bedoelingen van de ludieke actie, kan het vervoer ook op veel kritiek rekenen. Te duur, zinloos, symboolpolitiek. Moet de Olympische Vlam wel naar de ruimte?
Het is niet de eerste keer dat de Olympische vlam naar de ruimte gaat. Dat gebeurde eerder al in 1996 en in 2000, aan boord van de Space Shuttles. Maar dit is de eerste keer dat de fakkel ook mee gaat op ruimtewandeling – in de open ruimte dus. Die ruimtewandeling vindt vandaag plaats.
Dat de vlam tijdens de 5 dagen durende ruimtereis geen enkele keer zal branden, is vrij logisch. In een krappe module die 9 mensen scheidt van de brute krachten van de ruimte, moet je geen open vuur maken. En in de ruimte zelf mag het vanzelfsprekend zijn dat een fakkel niet kan branden.
Geen geldverspilling
Toch is dat niet de grootste kritiek die deze ludieke actie kent. Geldverspilling is ook een veelgehoord argument, alsof er speciaal een raket wordt gebouwd en gelanceerd voor deze speciale lading.
Dat is uiteraard niet waar – de 3 astronauten die vorige week omhoog gingen zouden toch wel aan hun missie zijn begonnen.
Ja, er moest wat geschoven worden in de lanceerschema’s. Momenteel zijn er 9 astronauten aan boord van het ISS, wat zonder de vlam niet zou zijn gebeurd. En ja, een paar extra kilo met een Soyuz meesturen kost wat meer geld, of in ieder geval ruimte die anders voor kleding en voedsel was bedoeld.
Maar weegt dat op tegen de symbolische waarde? En de interesse voor ruimtevaart die het oplevert?
Ruimtevaart en lanceringen interesseren ons niks
De laatste keer dat er zo veel aandacht was voor een (vrij standaard) Soyuz-lancering is lang geleden. In Nederland was het toen onze eigen André Kuipers omhoog ging. Maar sindsdien zijn we het heel normaal gaan vinden dat er sinds 2001 permanent mensen in de ruimte verblijven. Die worden ieder half jaar afgelost door middel van een lancering, en de laatste keer dat dat in het nieuws kwam is lang geleden.
Maar deze lancering zorgde ervoor dat kranten, journaals, en websites plotseling weer aandacht besteedden aan een lancering. En ook nog eens eentje waar 2 Russen bij zaten – die zijn over het algemeen al helemaal onzichtbaar in de media.
Waar is dat nou goed voor? Wat hebben we eraan?
Direct gezien, eigenlijk niets. De stunt (want dat is het) zorgt er niet voor dat de ruimtevaart ineens heel veel geld verdiend met één of ander. Er zullen geen bedrijven zijn die hier morgen een paar miljoen extra uit kunnen halen.
Waardevolle stunt
En toch is de stunt erg waardevol, net zoals Andre Kuipers’ vlucht waardevol voor Nederland was. Ruimtevaart draait namelijk op politiek geld, en dat kan alleen worden uitgegeven met goedkeuring van de publieke opinie.
Het omhoog sturen van de Olympische Fakkel zorgt ervoor dat we ons ineens beseffen dat er een permanent bemand ruimtestation 400 kilometer boven ons hoofd zweeft. Het zorgt ervoor dat er weer discussie opbloeit over de kosten en baten van dat ruimtestation. Het zorgt ervoor dat we ons weer realiseren dat er honderden dappere mannen en vrouwen de ruimte ingaan voor de wetenschap, dat wetenschap geld en werk oplevert. Dat ruimtevaart een ontzettende bloeiende economie is – een van de weinige nog lucratieve economieën zelfs.
Eindelijk weer interesse
Het lanceren van de fakkel, en het meenemen van de fakkel op een ruimtewandeling, zorgt weer voor interesse in de ruimtevaart, een interesse zoals die er al lang niet meer is geweest. En ruimtevaart is goed voor de mensheid, zowel op het filosofische vlak (“de mensheid moet de ruimte verkennen”) als op het wat pragmatische vlak (ruimtevaart is een sterke economie).
Maar daar moet af en toe wel de interesse voor worden heropgewekt.
Tags : ISS, Olympische Fakkel, ruimtevaart
