Kometenlanden Philae is weer wakker! Na een lange winterslaap van 7 maanden heeft de kleine sonde genoeg zonlicht verzameld om opnieuw data naar aarde te sturen. Hoe zat het ook alweer?
Philae?
Philae is de lander in de Rosetta-missie, die hoort bij de Rosetta-sonde. Rosetta is een ESA-missie die in 2004 werd gelanceerd richting komeet 67P-Churyumov-Gerasimenko. Daar arriveerde de sonde bijna een jaar geleden. Rosetta bleef een paar maanden rondom de grote ruimtesteen cirkelen, waarbij instrumenten de komeet bestudeerden. Tegelijk werd een geschikte landingsplaats gezocht voor Philae, de kleine lander.
Die werd enkele maanden later, in november 2014, losgelaten van de sonde om af te dalen naar de komeet. Na een ijzingwekkende radiostilte kwam er ineens bericht: Philae was geland. Het was de eerste keer dat astronomen iets lieten landen op een komeet – eentje die bovendien miljoenen kilometers van ons verwijderd was.
Was ‘ie niet omgevallen of gestuiterd of zo?
Ja, aanvankelijk was er verwarring over de toestand van de lander. Hoewel die stil leek te staan op de komeet, klopte er iets niet aan de foto’s: Die kwamen zijwaarts binnen.
Uiteindelijk bleek dat de sonde was gaan stuiteren op de komeet. Dat kwam omdat het harpoen-systeem niet goed werkte. De lander zou zichzelf met weerhaken in het oppervlak moeten vastzetten, maar dat lukte niet. De lander stuiterde twee keer en kwam toen wonderbaarlijk genoeg tot stilstand – maar wel zijdelings.
Een ander probleem was dat Philae in de schaduw van een grote rots was beland. Daardoor kon de sonde niet genoeg zonlicht verzamelen met zijn kleine zonnepanelen.
Na 60 uur actief data te verzamelen, bleek er toch echt niet meer genoeg stroom te zijn voor de sonde. Philae ging daarom in winterslaap – voor onbepaalde tijd.
My #lifeonacomet has just begun @ESA_Rosetta. I'll tell you more about my new home, comet #67P soon… zzzzz #CometLanding
— Philae Lander (@Philae2014) November 15, 2014
ESA heeft nooit alle hoop verloren. Het ruimteagentschap hoopte altijd dat komeet 67P net zó zou draaien dat de sonde genoeg zonlicht zou opvangen om net uit zijn winterslaap te komen. Het bleef echter maar de vraag of dat ooit zou gebeuren, en wanneer.
Maar hij is dus weer wakker?
ESA’s mission control in Darmstadt kreeg op 13 juni om 22.28 uur Nederlandse tijd een bericht binnen van Philae. Dat bestaat uit een ‘data packet’, een pakketje met gegevens die de lander kort na het neerkomen verzamelde.
Hello Earth! Can you hear me? #WakeUpPhilae
— Philae Lander (@Philae2014) June 14, 2015
Incredible news! My lander Philae is awake! http://t.co/VtzAQHx4zT pic.twitter.com/SZqnsnNpUZ
— ESA Rosetta Mission (@ESA_Rosetta) June 14, 2015
In totaal duurde het eerste bericht 85 seconden. Daarna werd het weer even stil – de sonde moet dan even op kracht komen.
In principe gaat het goed met Philae. De sonde heeft nog 24 watt aan stroom over, en werkt met de aangename temperatuur van -35 graden Celsius.
En nu?
Eerst moet Philae alle informatie doorsturen die de lander heeft verzameld. Dat is niet niks: Er volgen nog zeker 8,000 data-pakketjes.
Wat de lander verder gaat doen, is nog onduidelijk. Dat gaat heel erg afhangen van hoeveel zonlicht Philae kan verzamelen. Dat is vrijwel niet te voorspellen. Komeet 67P kan ieder moment weer zó draaien dat de sonde opnieuw in de schaduw komt te staan.
“Het is nog te vroeg om daarover na te denken. Eerst doen we huishoudelijk werk om te kijken hoe het met Philae is. Pas daarna kijken we naar de wetenschappelijke missie.”
Tags : 67P, astronomie, ESA, lander, Philae, Rosetta, ruimtevaart, sonde
