Het is vandaag precies 46 jaar geleden dat 3 astronauten het leven lieten tijdens de Apollo 1-missie. Gus Grissom, Roger Chafee en Ed White kwamen om bij een fatale brand tijdens een trainingsmissie. Niet alleen lag het Apollo-programma een hele tijd stil, maar het zorgde ook voor een flinke verbetering in de veiligheid van het ruimteprogramma.
Op 27 januari 1967 ontstond een flinke brand in de Apollo-capsule waar Grissom, Chafee en White een simulatiemissie in zouden uitvoeren. Het ontsnappingsluik was te stevig vastgemaakt, naar aanleiding van Grissoms eerdere Mercury-vlucht waarbij hetzelfde luik om onverklaarbare wijze van de capsule schoot. De ironie dat juist dat probleem de dood van Grissom veroorzaakte, was een harde klap voor het Amerikaanse ruimtevaartprogramma.
Toch werden er harde lessen getrokken uit de ramp. Het Apollo-programma lag ruim 18 maanden stil, een periode waarin hard werd gewerkt aan verbetering van het ruimtevaartprogramma.
Leren van fouten
Het was de eerste dodelijke ramp in de geschiedenis van NASA, en de fatale gevolgen voor 3 astronauten zorgden voor een radicale verandering in hoe het agentschap van haar fouten leerde. Dat de ramp op aarde plaatsvond, zorgde ervoor dat de oorzaken ervan makkelijker bekeken konden worden.
Zuurstof verminderd
Een van de belangrijkste veranderingen die in de toekomst werden toegepast, was het gebruik van pure zuurstof. Tijdens de ramp ontstond een kortsluiting in de capsule, die op dat moment gevuld was met pure zuurstof. Na de ramp besloot NASA iedere drukmodule te voorzien van een mix van 34% zuurstof. Het bleek voor een veel betere brandveiligheid te zorgen in de modules, al betekende het wel dat de zijwanden van capsules een stuk dikker moesten worden gemaakt.
Brandwerende materialen
Sowieso werd alles in de ruimtevaart vanaf dat moment ontworpen met brandveiligheid as hoge prioriteit. Zo ontwierp NASA een beter soort ruimtepak, met een kevlar-binnenstof die brandwerend werkte. Die stof wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt door brandweerkorpsen over de hele wereld.
Maar ook andere materialen in een ruimteschip zijn tgenwoordig bijzonder brandveilig. Zo heeft de meeste bedrading in een capsule een brandwerende laag, en zijn de meeste brandbare materialen vervangen.
Betere deur
Daarnaast is het luik van de capsules vervangen, een verandering die tegenwoordig ook in de nieuwe Orion-capsule wordt toegepast. Doordat de gesimuleerde druk in de commandomodule hoger was dan die van buiten, kon het luik niet naar binnen worden opengemaakt – een ontwerpfout die achteraf een van de fataalste bleek te zijn, omdat de astronauten niet konden ontsnappen.
Verandering van beleid
Maar de belangrijkste verandering, was de veiligheidsvisie van het Amerikaanse ruimtevaartprogramma. NASA realiseerde zich dat er een soort “go fever” heerste: er was in die dagen veel haast bij om Apollo van de grond te krijgen vanwege de machtsstrijd met de Russen. Daarbij werd veiligheid nog wel eens uit het oog verloren – er werd veel geklaagd over de constructie van de nieuwe Apollo-module (waarvan bijvoorbeeld de communicatie regelmatig faalde). Tegenwoordig is dat wel anders. Veiligheid van de astronauten staat bij grote projecten in de eerste plaats voorop, en de veiligheidsmaatregelen zijn talrijk. NASA werkt sinds het verlies van de astronauten constant aan het verbeteren van fouten die in het verleden werden gemaakt.
Helaas blijkt dat niet altijd genoeg, en is er nog steeds veel aan te merken op de veiligheidsprocedures van NASA (denk aan de rampen met de Challenger en Columbia, waarvan algemeen wordt aangenomen dat er ernstige fouten zijn gemaakt), maar toch heeft de ramp met de Apollo-module een omslag betekent voor NASA, en voor ruimtevaart in het algemeen. Grissom, Chafee en White waren militairen, en zich volledig bewust van de risico’s van hun vak. Hun dood was een tragedie voor de gehele ruimtevaart, maar toch heeft hun offer de ruimtevaart een grote verbetering gegeven. En daarvoor zullen de 3 namen nooit vergeten worden.
Tags : apollo, apollo 1, Ed White, Gus Grissom, nasa, Roger Chafee, ruimtevaart
