OPINIE: Door Rosetta hoort ESA er eindelijk écht bij

Dat ESA een sonde op een komeet heeft weten te landen, is een technologisch wonder. Maar het ruimteagentschap verdient niet alleen lof op technisch vlak, want met de landing van Rosetta op komeet 67P laat ESA eindelijk zien dat het niet het suffe jongetje van de klas is dat overal achteraan hobbelt. De Philae-landing betekent dat ESA volwaardig meespeelt in de ruimtevaart.

Het European Space Agency heeft niet hetzelfde allure als NASA, niet de brute kracht van Roscosmos en zelfs niet het militair enigmatische imago van de Chinezen. Het is niet voor niets dat zo veel mensen Amerika feliciteerden tijdens de landing. ESA heeft niet dezelfde bekendheid als andere ruimteagentschappen. Of ‘had’. Want Rosetta is een keerpunt geweest.

Weinig baanbrekende projecten

Die onbekendheid komt deels doordat ESA weinig grote en baanbrekende projecten heeft. Veel van de missies en het werk van het ruimteagentschap zijn niet bepaald uniek. Dat is niet gek – ESA heeft niet de voorsprong die Amerika en Rusland met de wapenwedloop hebben verworven – maar het enthousiasmeert ook niet bepaald. 

Galileo
Galileo is zo’n voorbeeld, want waar ons eigen navigatiesysteem het paradepaardje van Europese onafhankelijkheid moet zijn, zullen de meeste Europeanen zich afvragen wat er mis is met het Amerikaanse GPS.

(Spoiler alert: Er is niets mis met GPS, en ESA kan terecht niet hardmaken waarom we ons zorgen moeten maken over afhankelijkheid van Amerika. Galileo is vooral een politiek project dat ons door de Europese Commissie koste wat kost wordt opgedrongen.)

Maar ook andere projecten van ESA hebben niet dezelfde gezaghebbende status als die van de ‘concurrentie’.

ExoMars
Neem ExoMars. In 2020 moet de rover op de rode planeet neerploffen. Indrukwekkend, waardevol, maar… Dat deden de Amerikanen ook al. Meerdere keren zelfs.

Het ISS
Het ISS dan? Ja, we doen mee, maar sinds we slechts 8,3% van het ruimtestation financieren voelt het meer alsof we er af en toe gebruik van mogen maken, bij de gratie van Amerika en Rusland.

Dan is er natuurlijk nog het feit dat Europa nog steeds geen eigen bemand ruimtevaartprogramma heeft en er ook niet actief aan werkt. Dat we goed samenwerken met Amerika aan het Orion-programma zal de belastingbetaler een worst wezen, zolang de Amerikanen wél van diverse kanten werken aan een manier om astronauten te lanceren.

Nuttig…

Nu betekent dat allemaal niet dat ESA geen zinvol werk doet. Integendeel, ESA zorgt voor bakken werkgelegenheid in de hoogtechnologische industrie, en de toepassingen hebben veel praktisch nut in het dagelijks leven.

… maar niet sexy

Maar het is allemaal niet sexy. Vraag het een willekeurig iemand op straat om ruimtemissies op te noemen uit de afgelopen 20 jaar, en er zullen maar weinig mensen zien dat een ESA-missie kunnen en zullen opnoemen. Je zult dan een Space Shuttle horen, Curiosity, misschien zelfs Cassini. Of je hoort over de Chinese maanrover. Of over de Russen die nu vooral bekend staan om hun monopolietaxipositie. 

Rosetta is keerpunt

Hoe anders is dat bij Rosetta. Daarvan zag ESA al vroeg dat het een waardevol project kon zijn. Niet alleen wetenschappelijk, maar ook voor het publieke imago. Rosetta gaf ESA de kans om te laten zien wat het waard was, op een manier die het publiek aan kon spreken.

Mediacampagne
Die kans heeft het grandioos gepakt. Dat begon al voor de echte landing, met de sterke Wake Up, Rosetta-campagne.

Het is indrukwekkend dat ESA zo veel (media)-aandacht wist te genereren voor zoiets relatief simpels als het wakker maken van een sonde. Niet dat dat op zichzelf niet spannend was (na een winterslaap van 10 jaar in de diepe ruimte is het best knap dat jouw apparaat het nog steeds functioneert), maar dat je er de publieke interesse mee op kan wekken verdient een prijs. 

Na 10 jaar ruimtereizen een koelkastgrote sonde op een razendsnelle komeet landen is knap en gaat ons veel leren over de vorming van het zonnestelsel. Maar dat je ermee laat zien dat je jezelf kunt meten met NASA, Roscosmos, met China en India? Dat is de échte winst van Rosetta.

Tags : achtergrond, astronomie, ESA, nasa, opinie, Philae, Roscosmos, Rosetta, ruimtevaart