SpaceX lanceert vanavond een commerciële communicatiesatelliet. Het is de eerste keer dat een bedrijf een satelliet lanceert die niet van een overheid komt. Daarmee breekt SpaceX de ruimtevaartmarkt definitief open voor bedrijven.
UPDATE: De lancering van de Falcon-raket is op het laatste moment afgebroken. Een defecte internetkabel zorgde ervoor dat de lancering eerst op T-6:11 werd stilgezet. Nadat SpaceX de problemen evalueerde en repareerde, werd een nieuwe poging ondernemen, vanaf een nieuwe T-13 minuten. Maar helaas werd ook die stopgezet, op T-3:40 minuten voor de lancering. Gezien het nauwe launch window besloot SpaceX de lancering definitief te schrappen.
Het bedrijf onderneemt aanstaande donderdag een nieuwe poging. Morgen zijn de weersomstandigheden niet goed genoeg.
UPDATE 2: De lancering is wederom afgebroken, nu op slechts één seconde van de lancering. Het probleem is nog niet bekend, maar waarschijnlijk gaat het om een verkeerde configuratie van de motoren. Het gaat, zoals verderop in dit artikel te lezen is, om een aangepaste versie van de Falcon 9-raket. Daarbij zijn de motoren anders ingedeeld, maar de verbinding zorgt blijkbaar voor problemen. Op 4 december vindt een nieuwe poging plaats.
Vanavond om 23.37 schiet SpaceX’s nieuwe versie van de Falcon 9-raket een communicatiesatelliet omhoog. De satelliet is gemaakt door het Luxemburgse SES, een grote aanbieder van satelliet-televisie en -communicatie. De lancering is op meerdere punten uniek. Het gaat namelijk om de eerste vlucht van de verbeterde versie van de vertrouwde Falcon 9. Deze geüpgrade raket is efficiënter, heeft betere motoren en meer brandstof aan boord. Daarnaast zal de Falcon 9 voor het eerst een lading in GEO (geostationary Earth orbit) brengen, tot een hoogte van zo’n 32,000 kilometer. Tot nu toe heeft de Falcon 9 alleen maar vrachten tot maximaal 400 kilometer hoogte gebracht.
Mijlpaal
Maar de grootste mijlpaal van de raket is de lading zelf. Het gaat namelijk om een commerciële satelliet – eentje die dus niet door een overheid wordt gerund. Dat is uniek, want tot nu toe had SpaceX alleen nog maar contracten met NASA en andere buitenlandse ruimteagentschappen.
Met deze lancering laat SpaceX zien dat de ruimtevaartmarkt klaar is om door de industrie overgenomen te worden. Eerder werd SpaceX al het eerste bedrijf dat vrachten naar het ISS mocht brengen, maar het bedrijf bracht ook andere satellieten de lucht in. Vorige maand lanceerde het bijvoorbeeld nog een Canadese satelliet voor het Canadian Space Agency. Dat het bedrijf nu ook satellieten voor bedrijven lanceert, is uniek. Er komt aan deze lancering geen overheid te pas.
“Ik maak dit heel duidelijk: Ik denk dat deze lancering de ruimtevaartmarkt volledig op z’n kop gaat zetten.”
– Martin Halliwell, CEO van SES, was gisteren in een persconferentie nogal positief over deze lancering
Commercialisering van de ruimtevaart
Eén van de hoofddoelen van NASA (en andere ruimteagentschappen zoals ESA) is om de infrastructuur te leggen voor een gezonde, industriële ruimtevaartsector. Dat doet NASA door SpaceX onder contract naar het ISS te laten vliegen, maar ook door het beschikbaar stellen van lanceerplatformen – de Falcon 9 vliegt vanavond vanaf Cape Canaveral.
Als de industrie de “simpele” taken van NASA kan overnemen, kan NASA zich weer focussen op verkenningsmissies, en grensverleggende projecten. Het agentschap is daar al mee bezig, door ontwikkeling van de SLS-raket en Orion-capsule – de opvolgers van de Space Shuttle. Er is echter geen geld om zowel de SLS/Orion-ontwikkeling voort te zetten, als het ISS operationeel houden. Bevoorradingsmissies, en later ook nieuwe astronauten-lanceringen, zijn een duur grapje. Daarom is NASA erg blij met bedrijven als SpaceX (en recenter ook Orbital Sciences), die nu het ISS kunnen bevoorraden. Dat kost NASA veel minder geld.
Voor een prikkie de ruimte in
SpaceX vraagt momenteel 42 miljoen euro per lancering. Volgens oprichter Elon Musk is dat minder dan welk ander bedrijf dan ook. De lage prijs, in combinatie met de betrouwbaarheid van de Falcon 9, zorgt ervoor dat het bedrijf steeds meer opdrachten binnensleept. Het bedrijf heeft daarom steeds meer missies op de agenda staan voor de komende jaren.
Is de industrie er klaar voor?
Het is daarom te hopen dat deze lancering goed gaat. SpaceX moet met de lancering laten zien dat ze er klaar voor is een satelliet probleemloos te lanceren. Lukt dat niet, dan is dat een signaal dat de industrie er misschien toch nog niet klaar voor is.
De SES-satelliet gaat vanavond naar GEO, tot wel 30,000 kilometer hoogte. Nog nooit lanceerde SpaceX een satelliet zo hoog. Het bedrijf stuurde voorraden en satellieten alleen nog maar tot Low Earth Orbit (LEO), zo’n 400 kilometer hoog.
Om die lancering mogelijk te maken, verbeterde SpaceX haar bestaande Falcon 9-raket. De vernieuwde versie draait nog steeds op 9 Merlin-motoren (vandaar Falcon 9), maar die zijn anders ingedeeld
Risico’s
Het wordt spannend voor de nieuwe Falcon, want de vorige lancering ging niet helemaal vloeiend. Op 29 september testte SpaceX al een lancering van de nieuwe versie. Daarbij ging het om de eerder genoemde Canadese communicatiesatelliet. Die moest niet zo hoog worden gebracht als bij deze lancering, maar toch testte het bedrijf de technieken die zo’n hoge lancering mogelijk moeten maken. Daarbij ging het echter mis, want de tweede trap wilde niet herstarten.
SpaceX concludeerde dat een van de ontstekers bevroren was, en heeft extra isolatie aan de ontsteker toegebracht. SES verklaarde gisteren niet bang te zijn voor een herhaling van de problemen.
“We begrijpen de risico’s van deze lancering, en daarom werken we heel nauw samen met SpaceX om te zorgen dat deze lancering een succes wordt. SpaceX heeft ons heel diep naar de vernieuwde plannen laten kijken en we zijn ervan overtuigd dat dit een historische lancering wordt.
– Martin Halliwell van SES
